Organisatie

De Gezonde Basisschool van de Toekomst is geen one size fits all-format. Er zijn tal van manieren om er invulling aan te geven. Elke school doet dat op zijn eigen manier, binnen de eigen mogelijkheden en context. De uitvoering vraagt om slimme organisatie, heldere afstemming en goede samenwerking.

Het advies vanuit De Gezonde Basisschool van de Toekomst is om de schooldag te verlengen. Het uitgangspunt is om minimaal vier keer per week 30 minuten te besteden aan een gezamenlijke lunch, plus nog eens 45 minuten aan sport en culturele activiteiten. Daarnaast moet er ruimte blijven voor vrij spel, omdat dat essentieel is voor de fysieke en mentale ontwikkeling van kinderen. Hoe die schooldag precies ingericht wordt, is aan de school zelf. De ene school legt de nadruk op sporten en bewegen, voor de andere heeft gezonde voeding prioriteit. De ene school kiest voor een lange middagpauze, de andere ‘plakt‘ sportieve of culturele activiteiten aan het eind van de schooldag. Ook is het mogelijk de activiteiten door de schooldag te ‘weven‘. Bijvoorbeeld door bewegend leren, waarbij kinderen rekenen of taallesjes doen, terwijl ze matig intensief bewegen. Het is aan de school om een concept te ontwikkelen dat bij de wensen en context past. Ook praktische zaken spelen een rol. Zoals de beschikbare ruimte in en rondom de school en het aantal pedagogisch medewerkers en vrijwilligers dat beschikbaar is.

De invulling van De Gezonde Basisschool van de Toekomst is maatwerk. Dat geldt ook voor het tempo en de volgorde waarin de veranderingen worden doorgevoerd. Grofweg zijn er drie varianten:

1. Disruptief veranderen:
   De school neemt (gemiddeld) zes maanden voorbereidingstijd om in één keer alle veranderingen door te voeren.
    
2. Geleidelijk veranderen:
   Het nieuwe beleid wordt gefaseerd ingevoerd. De school start bijvoorbeeld met een gezamenlijke lunch en/of een groente- fruitbeleid, en voert daarna de verlengde schooldag en het beweegaanbod in. Of precies andersom.
    
3. Gedeeltelijk veranderen:
   De school voert een onderdeel van het concept in. Deze optie heeft vanuit De Gezonde Basisschool van de Toekomst niet de voorkeur. De beste resultaten worden namelijk behaald wanneer zowel op gezonde voeding als op sport en bewegen wordt ingezet!

Om de uitvoering van De Gezonde Basisschool van de Toekomst in goede banen te leiden, zijn binnen de school verschillende rollen te verdelen.  
 

• Coördinator
  De uitvoering van de verlengde lunchpauze vergt dagelijks aansturing. Betrokkenen hebben een aanspreekpunt nodig, bij wie ze terecht kunnen met vragen. Het is zinvol om hiervoor een coördinator aan te stellen. Dan kan een leerkracht zijn. Houd er wel rekening mee dat deze coördinerende taak tijd kost. Reken voor de beginfase op 20 uur per week, daarna volstaat 8 tot 12 uur per week. Is er geen leerkracht beschikbaar? Ook een medewerker vanuit de kinderopvang kan als coördinator optreden.
   
• Schoolteam
  De belangrijkste taak van leerkrachten is lesgeven. De uitvoering van De Gezonde Basisschool van de Toekomst ligt dan ook niet in de eerste plaats bij hen. Wel mag van hen worden verwacht dat zij het gedachtegoed uitdragen en vertalen naar de inhoud van hun lessen, bijvoorbeeld door bewegend leren. Ook hebben leerkrachten een belangrijke functie als eerste aanspreekpunt voor ouders.  
   
• Ondersteunende organisaties
  Een school kan verschillende experts inschakelen om invulling te geven aan De Gezonde Basisschool van de Toekomst. Denk aan buurtsportcoaches, lokale sportverenigingen, cultuuraanbieders en voedingsdeskundigen. Het is belangrijk dat deze partijen zich verbonden voelen aan de school. Hierin heeft de coördinator een belangrijke taak.  
   
• Pedagogisch medewerkers en vrijwilligers
  De begeleiding van de lunch en de sport-, spel- en cultuuractiviteiten ligt bij pedagogisch medewerkers van de kinderopvang en vrijwilligers. Voor hen kan het waardevol zijn de training Leider Sportieve Recreatie te volgen. Meer informatie over deze training is hier te vinden.

Bij de praktische uitvoering van De Gezonde Basisschool van de Toekomst komt veel kijken. Het is verstandig om van tevoren na te denken over een aantal zaken, zoals:

• Als de school de lunch verzorgt, waar wordt deze dan geserveerd?
• Is er genoeg ruimte om de lunch klaar te maken?
• Wie neemt leveringen van voeding aan en waar wordt het opgeslagen?
• Is er voldoende koeling?
• Zijn borden, bestek en bekers aanwezig of moeten die aangeschaft worden? En in het laatste geval, door wie?
• Wie doet de afwas? Wat is hiervoor nodig?
• Welke attributen zijn nodig voor de sport- en cultuuractiviteiten?
• Is er voldoende ruimte rondom de school voor de sport- en cultuuractiviteiten? Om logistieke redenen kan het slim zijn om onder- en bovenbouw te splitsen.
• Zijn er meerdere scholen in de regio aangesloten bij De Gezonde Basisschool van de Toekomst? Zo ja, dan kan samenwerken aantrekkelijk zijn. Dat biedt mogelijkheden om efficiënt in te kopen, mankracht te delen en zo kosten te besparen.

Blijf met alle partners kritisch kijken naar hoe het gaat. Doe aanpassingen, als dat nodig is. Kies hiervoor logische momenten, bijvoorbeeld vlak voor of vlak na vakanties.
Klik hier voor meer informatie over monitoring en evaluatie.